Fabels en feiten over de e-sigaret

Door de jaren heen is de e-sigaret veelvuldig in de media geweest. Dit nieuws was helaas niet altijd even positief. Inmiddels is er enorm veel onderzoek gedaan naar het gebruik en de gevolgen van het gebruik van de elektrische sigaret. In deze onderzoeken kwamen veel positieve aspecten naar voren. Nog steeds komt de e-sigaret ondanks deze berichten niet altijd even positief in het nieuws. Mede om deze reden blijven er veel misvattingen bestaan onder rokers en niet-e-sigaret gebruikers in het algemeen. Misvattingen die er voor zorgen dat rokers liever blijven roken, dan dat ze de overstap maken naar de e-sigaret.

Ook de afgelopen jaren zijn er verschillende onderzoeken van universiteiten en onafhankelijke onderzoeksinstituten die in opdracht van overheden werken gepubliceerd. Zo heeft Public Health England (PHE) in opdracht van de Britse overheid onderzoek gedaan naar de e-sigaret en de risico’s die de elektrische sigaret al dan niet met zich meebrengt. Om ervoor te zorgen dat men een beter onderbouwde mening kan vormen, ontkrachten we in dit artikel aan de hand van verschillende recente onderzoeken vijf veelgehoorde misvattingen over de elektrische sigaret.

1. E-sigaretten zijn schadelijker dan normale sigaretten

Uit onderzoek van Public Health England blijkt dat bijna de helft van de bevolking niet beseft dat e-sigaretten veel minder schadelijk zijn dan roken. In 2017 schatte slechts 44,2% van de respondenten in dat de e-sigaret minder schadelijk is dan de tabakssigaret. Dat betekent dat 55,8% gelooft dat de e-sigaret even schadelijk of zelfs schadelijker is dan de e-sigaret, of het simpelweg niet weet. Van de groep die er juist baat bij kan hebben, huidige rokers die nog nooit e-sigaret hebben geprobeerd, denkt zelfs 66,9% dat de e-sigaret schadelijker is dan de tabakssigaret (McNeill et al., 2018).

Meerdere onderzoeken, waaronder een onafhankelijk deskundigheidsonderzoek door Public Health England, hebben echter uitgewezen dat e-sigaretten minder toxische stoffen bevatten en daarmee 95% minder schadelijk zijn dan tabakssigaretten (McNeill et al., 2015; McNeill & Hajek, 2015). 90% van de ex-rokers die nu gebruik maken van de e-sigaret, merken een vooruitgang in de gezondheid en ervaren de e-sigaret inderdaad als minder schadelijk (McNeill et al., 2018).

2. Het gebruik van de elektrische sigaret zet jongeren aan tot roken

De vrees dat het gebruik van e-sigaretten jongeren zou stimuleren om te gaan denken dat roken 'normaal' is en zou aanzetten tot het roken van een tabakssigaret, is ongegrond gebleken. In een onderzoek dat werd geleid door de universiteit van Cardiff zijn 248.324 jongeren in de leeftijd van 13 tot en met 15 geanalyseerd. In deze analyse werd gekeken naar de houding ten aanzien van het roken van tabak sinds de opkomst van e-sigaretten.

De uitkomst van dit onderzoek stelt dat de houding van jongeren ten aanzien van het roken van tabak negatiever is geworden sinds de opkomst van de elektrische sigaret. Het percentage van de jongeren die aangaven ooit een sigaret geprobeerd te hebben, bleef in diezelfde periode afnemen.

Volgens het onderzoek daalde het percentage jongeren dat niets negatiefs ziet in het roken van een sigaret van 70% in 1999 tot 27% in 2015. Dit percentage daalde sneller vanaf 2011, toen er een sterke stijging was in het aantal mensen dat in aanraking komt met de e-sigaret (Hallingberg et al., 2019).

3. Het gebruik van e-sigaretten is gevaarlijk omdat er nicotine inzit

Volgens Public Health England heerst er een groot misverstand omtrent nicotine. Uit hun onderzoek blijkt dat slechts 10% van de volwassenen begrijpt dat de meeste gezondheidsproblemen die ontstaan ten gevolge van roken niet veroorzaakt wordt door de nicotine in sigaretten. Uit onderzoek blijkt zelfs dat nicotine slechts een zeer minimaal risico voor de gezondheid met zich meebrengt. Het zijn juist de andere toxische chemicaliën, zoals teer en koolmonoxide in sigaretten en sigarettenrook, die kanker veroorzaken. Nicotine heeft hier geen aandeel in.

In tegenstelling tot sigarettenrook, dat vrijkomt door de verbranding van de tabak, bevat de damp van een e-sigaret, waarbij geen verbranding plaatsvindt, geen teer of koolmonoxide. Teer en koolmonoxide zijn twee van de meest schadelijke elementen in tabaksrook (McNeill et al., 2018).

4. Het gebruik van de e-sigaret helpt niet bij het stoppen met roken

Een groot Brits klinisch onderzoek dat werd uitgevoerd op 886 deelnemers en dat gefinancierd door het National Institute for Health Research (NIHR), had als uitkomst dat het gebruik van e-sigaretten, in combinatie met deskundige, persoonlijke begeleiding, bijna twee keer zo effectief is om rokers te helpen stoppen als andere nicotinevervangers zoals nicotinepleisters en kauwgum.

 Aan de klinische proef deden 886 volwassen rokers (mediane leeftijd 41) mee die hulp hadden gezocht bij het stoppen met roken door middel van de stoppen met roken-service van de National Health Service (NHS), die gratis verkrijgbaar is voor rokers in het Verenigd Koninkrijk. Iedere deelnemer werd willekeurig geplaatst in de groep van zijn of haar keuze. Daarnaast kregen de deelnemers vier weken durende één-op-één persoonlijke begeleiding van de NHS-stoppen met roken service met een lokale clinicus die was opgeleid om mensen te begeleiden bij het stoppen met roken.

Na één jaar waren 79 deelnemers aan de groep die e-sigaretten moesten gebruiken (18%) en 44 deelnemers aan de groep die was aangewezen om nicotine-vervangingstherapie te gebruiken (9,9%) gestopt met roken (NCI Staff, 2019).

5. E-sigaretten en e-liquids zijn niet goed gereguleerd en worden niet gecontroleerd. Hierdoor kan veiligheid niet gewaarborgd worden.

E-sigaretten en e-liquids zijn door de overheid in Nederland strikt gereguleerd en moeten voldoen aan minimumnormen voor kwaliteit en veiligheid. In Nederland valt de elektronische sigaret onder de tabakswet. Dat betekent dat de regels die voor de verkoop van de normale sigaret gelden, ook gelden voor de e-sigaret. Deze regels hebben niet alleen betrekking op de ingrediënten die worden gebruikt om de producten te maken, maar ook op de verpakking en etikettering. Daarnaast is vastgesteld dat e-sigaretten en toebehoren niet verkocht mogen worden aan personen jonger dan 18 jaar en mag er geen reclame voor de e-sigaret worden gemaakt (Rijksoverheid, z.d.).

In Nederland zijn er verschillende instanties die zich bezighouden met de bevordering van de volksgezondheid en een gezond en veilig leefmilieu. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), dat onder het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport valt, is een kennis- en onderzoeksinstituut. Zij doen met regelmaat onderzoek naar de e-sigaret om de overheid te adviseren welke regels er nodig zijn om veiligheid en een gezond leefmilieu te kunnen waarborgen (RIVM, z.d.).

De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit, dat valt onder het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, voert daarnaast controles uit bij bedrijven om er voor te zorgen dat verkopers zich aan de wettelijke regels houden en om te voorkomen dat er schadelijke producten op de markt worden gebracht. Zo nemen zij bijvoorbeeld steekproefsgewijs proefmonsters van e-liquid om te bekijken of het aangegeven nicotinegehalte wel klopt en of de ingrediënten die aangegeven zijn op de verpakking daadwerkelijk in de e-liquid zitten (NVWA, z.d.).

Bronvermelding:

Hajek, P. (2015). Underpinning evidence for the estimate that e-cigarette use is around 95% safer than smoking: authors’ note. London. Public Health England.

Hallingberg, B., Maynard, O.M., Bauld, L., Brown, R., Gray, L., Lowthian, E., MacKinstosh, A.M., Moore, L., Munafo, M.R., & Moore, G. (2019). Have e-cigarettes renormalised or displaced youth smoking? Results of a segmented regression analysis of repeated cross sectional survey data in England, Scotland and Wales. Tobacco Control. Doi: 10.1136/tobaccocontrol-2018-054584

McNeill, A., Brose, L.S., Calder, R., Hitchman, S.C., Hajek, P., & McRobbie, H. (2015). E-cigarettes: an evidence update. A report commissioned by Public Health England. London: Public Health England.

McNeill, A., Brose, L.S., Calder, R., Bauld, L., & Robson, D. (2018). Evidence review of e-cigarettes and heated tobacco products 2018. A report commissioned by Public Health England. London: Public Health England. 

NCI Staff. (2019). UK Clinical Trial Compares E-sigarettes, Nicotine-Replacement Products for Smoking Cessation. NIH National Cancer Institute. Geraadpleegd op 25 april 2019.

NVWA. (z.d.). Werkzaamheden van de NVWA in vogelvlucht. Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Geraadpleegd op 25 april 2019.

RIVM. (z.d.). Over RIVM. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Geraadpleegd op 25 april 2019.

Rijksoverheid. (z.d.). Regels voor de e-sigaret. Rijksoverheid. Geraadpleegd op 25 april 2019.